Advies richtlijnen dagelijkse gezamenlijke gebeden en vrijdaggebed

Vanuit het Islamitisch Kennisinstituut Al Islah willen wij benadrukken dat de huidige situatie waarin ons land verkeert ons aan het hart gaat. De islamitische samenleving heeft afgelopen vrijdag 13 maart 2020 de adviezen van het RIVM opgevolgd. Grote bijeenkomsten en het vrijdaggebed zijn geminimaliseerd of hebben niet plaatsgevonden. In slechts enkele dagen is de situatie van ons land weer veranderd en zo ook de richtlijnen. Al Islah heeft de afgelopen dagen te maken gehad met moskeebesturen en bezorgde individuen die advies vragen hoe om te gaan met de vrijdaggebeden en de dagelijkse gezamenlijke gebeden.

Vanwege de aangescherpte maatregelen en adviezen, gegeven door het Kabinet op 15 maart 2020, is het voor moskeeën belangrijk om geen onnodige situaties te creëren waarin het coronavirus (COVID-19) verder verspreid kan worden.

Met inachtneming van de voorzorgsmaatregelen is het momenteel niet verantwoord om de gebeden op de gewoonlijke wijze in moskeeën te houden. Dit geldt voor zowel de vrijdaggebeden als de 5 dagelijkse gezamenlijke gebeden.

Bovenstaande is volledig in lijn met onze islamitische leer. Allah ﷻ geeft ons een duidelijke richtlijn mee dat wij onszelf niet in gevaar mogen brengen.

(En besteedt voor Allah’s zaak en werp jezelf niet in de vernieling en verricht goede daden. Waarlijk, Allah heeft weldoeners lief.) surah al baqarah -195

Ten tijde van de Profeet ﷺ was er sprake van zware regenval en de Profeet ﷺ beval de muadhin oproep te doen dat de mensen het gebed in hun huiselijke omgeving moesten verrichten. Volgens de overgrote meerderheid van de geleerden onder de wetscholen is het bijwonen van de gezamenlijke gebeden sterk aanbevolen. Echter, het waarborgen van ons leven en gezondheid is een verplichting. Daarom krijgt het waarborgen van leven en gezondheid voorrang boven de gezamenlijke gebeden in de moskeeën. De 5 dagelijkse gebeden kunnen nu thuis verricht worden, individueel of gezamenlijk met gezinsleden. Het minimale aantal voor het gezamenlijke gebed is 2 personen met consensus hierin onder de wetscholen.

Wij begrijpen dat dit heel ingrijpend zal zijn. Het is dan ook aan de moskeebesturen om dit op een goede manier uit te leggen aan hun achterban, zodat het duidelijk is voor de gebedsgangers dat deze maatregelen getroffen worden ter bescherming van onze volksgezondheid, waardoor tevens het behagen van Allah ﷻ verkregen wordt.

In het geval dat bepaalde moskeeën deze maatregel voorlopig nog niet willen toepassen, adviseren wij dat de gezamenlijke gebeden volbracht worden waarbij de afstand tussen de individuen in één rij minimaal 1 tot 1,5 meter afstand bedraagt, conform de richtlijnen van de regering.

Voor de moskeeën die de maatregelen wel toepassen, adviseren wij ook de besturen om de religieuze gemeenschappelijke verplichting (fard kifaya) wel te vervullen. Dit is mogelijk door met een minimaal aantal mensen de vrijdaggebeden en gezamenlijke gebeden te verrichten.

Dit kan door de richtlijnen van de Hanafi wetschool aan te houden. Het vrijdaggebed kan hierdoor met 3 gebedsgangers, exclusief de imam, volbracht worden. Bijvoorbeeld de imam en 3 bestuursleden.

Wat betreft de dagelijkse gezamenlijke gebeden, deze kunnen verricht worden door 2 personen. In de adhaan van de moskee is het aanbevolen om op te roepen dat de mensen hun gebeden thuis moeten bidden.

Hiermee worden deze verplichte rituelen, die in een islamitische gemeenschap fundamenteel aanwezig behoren te zijn, gerealiseerd en gewaarborgd. Immers het realiseren van de adhaan, het vrijdaggebed en de gezamenlijke gebeden is de verplichte verantwoordelijkheid van elke islamitische deelgemeenschap. Op de hierboven beschreven manier is het met inachtneming van de huidige situatie alsnog haalbaar om aan onze verplichtingen te voldoen, Alhamdulilah!

Gezien de verregaande maatregelen van de overheid, lijkt dit ons de correcte en verantwoorde manier van handelen. Mochten de maatregelen nog verder gaan, dusdanig dat er sprake zal zijn van een volledige lockdown, dan zijn de moslims ook verplicht dit te volgen.

Wij hopen met dit advies duidelijkheid te hebben gegeven aan onze moslimgemeenschap betreffende het vrijdaggebed en de dagelijkse gezamenlijke gebeden.

Moge Allah ﷻ ons allen in gezondheid en geloof behoeden en beschermen, Amien!

Wa Allaho A’lam.

Stichting Al Islah
Sharia Raad